Leg de weg van melk tot kaas uit aan de hand van enkele duidelijke tekeningen of maak samen met je leerlingen zelf kaas. Wedden dat ze vanaf nu begrijpen wat wei en wrongel is?
Achtergrond
Kaas bestaat voor het grootste gedeelte uit melk. Voor 1 kilo kaas is maar liefst 10 liter melk nodig.
Nadat de melk is verhit wordt er zuursel en stremsel toegevoegd. Dit zorgt voor een verdikking van de melk en een langere houdbaarheid van de kaas. Na flink roeren blijft er een dikke massa over. Deze dikke massa heet wrongel, het overblijvende vocht heet wei.
De wrongel wordt vervolgens in vaten gestopt en onder de pers gezet, waardoor de wrongel een stevige kaas wordt.
De geperste kaas gaat daarna in het pekelbad, een bad dat gevuld is met zout water. Het zout trekt in de kaas en zorgt voor stevigheid, smaak en houdbaarheid.
Vervolgens krijgt de kaas een beschermlaagje, zodat de kaas minder snel gaat schimmelen of uitdrogen.
Tot slot moet de kaas rijpen om op smaak te komen. De kazen rijpen op houten planken en worden worden regelmatig gedraaid en gepoetst tot ze op smaak zijn.
Zelf kaas maken
Wat heb je nodig?
- 2 kommen
- kaasdoek of een andere doek die vocht doorlaat
- zout
- melk
- slagroom
- citroensap
- spatel
- thermometer
- zeef of vergiet
Hoe ga je te werk?
- Verwarm de melk langzaam in een kom, ze mag niet koken (verwarm tot ongeveer 85°C). Als de melk een beetje schuimt, is het heet genoeg.
- Voeg de slagroom toe.
- Voeg het citroensap toe en roer met de spatel tot het gaat shiften.
- Zet het vuur af.
- Roer zachtjes door de melk, deze zal gaan klonteren.
- De wei zal zich scheiden van de wrongel, de wei ziet er doorschijnend uit. Voeg eventueel meer citroensap toe of wat azijn als de wei zich niet scheidt van de kaas.
- Laat het ongeveer 10 minuten staan.
- Zet een zeef of een vergiet op de andere kom en leg het doek in de zeef of het vergiet.
- Schep het mengsel in de doek, de wei zal uit de wrongel lekken. Laat het zo 5 minuten staan.
- Bindt het doek bij elkaar en hang het op om nog een half uur te laten uitlekken.
- Doe het doek open en daar is je kaas.
- Meng er het zout doorheen.
- Stop de kaas in een potje en dek dit af met plastic folie.
- Je kan de kaas meteen opeten of een nachtje wegzetten in de koelkast.
Tips
- Je kan de kaas ook mengen met bieslook, knoflook, ... en andere kruiden.
- Je kan de kaas serveren met een beetje olijfolie en wat zwarte peper.